Mesane kanseri sıklığı nedir?
Mesane kanseri Turkiye’de en sık gorulen ikinci genitouriner kanserdir. Erkeklerde en sık gorulen 7. malignitedir. Kadinlarda ise ilk 10 malignite arasinda yer alır ve mesane kanserinin uzaktan akrabasi olarak nitelendirilebilecek meme kanseri ilk sırada yer alır. Amerika Birlesik Devletleri’ndeki SEER veritabanına göre mesane kanserinin ortalama görülme yasi 72 yıldır.
Mesane kanseri için risk faktörleri nelerdir?
Sigara içerdiği “aromatik aminler” ve “policyclic aromatic hydrocarbon”nedeniyle bugün için mesane kanseri ile ilişkisi en kuvvetli risk faktörü olarak gösterilmektedir. Mesane kanseri tespit edilen hastaların yarısında sigara kullanımı saptanmaktadır.
Petrol, metal, boya sanayisindeki çalışanlar da “aromatik aminler”, “policyclic aromatic hydrocarbon” ve “chlorinated hydrocarbon” maruziyeti nedeniyle mesane kanseri gelişimi için risk altındadırlar.
Radyasyon maruziyeti masane kanser riskini arttırırken Türkiye’de nadir bulunan şistosoma parazitine bağlı mesane enfeksiyonunda da kanser riski artmaktadır.
Tanı almış mesanedeki kitleye yaklaşım nasıl olmalıdır?
Mesanede kitle saptanması halinde kitle tamamen rezeke edilmelidir (tüm kitleler kazınmalıdır). Kas invaziv olmayan mesane kanserinde en kötü prognozlu patoloji karsinoma insitu (CIS) dur. Mesane kanserlerinin yaklaşık %11.7 sinde prostatik üretrada CIS saptandığının bildirilmesiyle birlikte riskli hastalarda prostatik üretradan (mesaneden sonra prostat içerisinden ilerleyen idrar kanalı) biyopsi alınması önerilmektedir.
Bu risk faktörleri:
Mesane kanserinde TUR-M sonrasında önemli bir diğer konu da re-TUR-M yani tümör yatağının ikinci bir seansta tekrar kazınması işlemidir. Yapılan çalışmalar göstermiştir ki patolojisi evre “T1” gelen hastalara tekrar TUR-M yapıldığında %33-55 inde, “TaG3” gelen hastalarda ise %41.4 ünde geride rest tümör olduğu saptanmıştır. O nedenle:
Tekrar evrelemek için TUR-M işlemi tekrarlanmalıdır.
Mesane kanserinde rekürrens ve progresyon için risk faktörleri nelerdir?
Mesane kanserinde rekürrens (kanserin tekrarlaması) ve progresyon (kanserin ilerlemesi) için en önemli risk faktörlerinden bir tanesi kanserin mesanenin detrusor adelelerine ilerlemesidir. Tümörün evresi gibi tümörün sayısı, boyutu, patolojik grade’i, ilk tanı olup olmaması ve CIS (karsinoma insitu) nun eşlik etmesi rekürrens ve progresyonu etkileyen önemli faktörlerdir.
Özellikle CIS, kas invaziv olmayan mesane kanserlerinde prognoz açısından çok önemlidir.
Kas invaziv mesane kanserlerinde mesanenin trigon olarak adlandırdığımız taban kısmında yer alması lenf nodu tutulum olasılığını arttırırken sağ kalımı azaltmaktadır.
Kas invaziv olmayan mesane kanserlerinde tedavi:
Kas invaziv olmayan mesane kanserleri düşük, orta ve yüksek risk gruplarına ayrılı ve bu risk gruplarına göre farklı tedavi yaklaşımları içerir.
Kas invaziv olmayan mesane kanserlerinde TUR işlemi ile tümörün alınması hastayı tümörden tamamen arındırabileceği gibi sıklıkla tekrarlar ya da evresi ilerler. Bu nedenle adjuvan tedavi eklenmesi sıklıkla gerekir.
Düşük risk grubundaki hastalarda rekürrens ve progresyon olasılığı düşüktür ve ameliyattan hemen sonra hasta yatağında intravezikal (mesane içerisine) yapılan kemoterapi yeterlidir. TUR ameliyatını takiben 3. ay ve 1. yıl sistoskopi kontrolleri ile takibe alınır.
Orta risk grubundaki hastalar rekürrens beklentisi düşük ise (EORTC rekürrens skoru <5 olan hastalar) ameliyattan hemen sonra hasta yatağında intravezikal (mesane içerisine) yapılan kemoterapi yeterli görülürken diğerlerinde 1 yıl intravezikal (mesane içerisine) kemoterapi ya da BCG verilir. BCG 3. 6. Ve 12. aylarda 3 hafta süreyle hafta bir uygulanırken kemoterapinin hala optimal bir standardizasyonu yoktur.
Yüksek risk grubundaki hastalarda ise 1 yıldan 3 yıla kadar mesane içerisine BCG uygulaması ve ilk 2 yıl 3 ay sonrasında 5. yıla kadar 6 aylık peryotlarla sistoskopi takibi yapılar.
Çok yüksek risk grubundaki hastalarda ise radikal sistektomi ameliyatı önerilmelidir. Radikal sistektomi ameliyatı için uygun olmayan ya da kabul etmeyen hastalarda ise 1-3 yıl intravezikal BCG tedavisi uygulanabilir.
BCG tedavisine dirençli mesane kanserlerinde ise radikal sistektomi ilk tercih tedavi seçeneğidir.
Kas invaziv mesane kanserlerinde tedavi:
Kas invaziv mesane kanserlerinde en uygun tedavi seçeneği daha radikal bir yaklaşım ile mesanenin tümüyle çıkartılmasıdır. Bu işleme “Radikal Sistektomi” adı verilir. Radikal sistektomi ile birlikte üriner diversiyon yapılır. Mesane çıkartıldıktan sonra idrarın depolanması için günümüzdeki en iyi alternatif, ince barsağın bir kısmından yeni mesane yapılarak, idrar kanalına tekrar bağlanmasıdır. Bu cerrahi işleme “Ortotopik Yeni Mesane Rekonstrüksiyonu/İleal Neobladder Rekonstrüksiyonu” adı verilir. Neobladder için uygun olmayan hastalarda ya da doktor/hasta tercihiyle ileal conduit (oluşturulan yeni mesanenin karın ön duvarına ağızlaştırılması) de üriner diversiyonda kullanılmaktadır. Bu ameliyat sırasında üriner diversiyonda gastrointestinal sisteme ait pek çok bölüm kullanılabilmekle birlikte sıklıkla kullanılan (kendi kliniğimizde de en çok tercih edilen) ince barsakların ileum kısmıdır. Ayrıca rutin olarak abdominal aorta düzeyine kadar olan lenf bezleri de çıkartılır.
